基本介紹
- 中文名:奧塞梯語
- 外文名:奧塞梯語:Ирон ӕвзаг, Iron ævzag
- 語系:印歐語系—伊朗語族
- 語言人口:50萬人
語音系統
奧塞梯語有26個輔音:
唇音 | 齒音/齒齦音 | 後齒齦音/硬顎音 | 軟顎音 | 小舌音 | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
清音 | п /p/ | т /t/ | к /k/ | ку /kʷ/ | хъ /q/ | хъу /qʷ/ | |
噴音 | пъ /pʼ/ | тъ /tʼ/ | къ /kʼ/ | къу /kʷʼ/ | |||
清音 | ц /ts/ | ч /tʃ/ | |||||
噴音 | цъ /tsʼ/ | чъ /tʃʼ/ | |||||
清音 | ф /f/ | с /s/ | х /χ/ | ху /χʷ/ | |||
鼻音 | м /m/ | н /n/ | |||||
邊音 | л /l/ | ||||||
R音 | р /r/ | ||||||
近音 | й /j/ | у /w/ |
字母
字母 | А | Ӕ | Б | В | Г | (Гу) | Гъ | (Гъу) | Д | Дж | Дз | Е | З | И | Й | К | (Ку) | Къ | (Къу) | Л |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a | ӕ | б | в | г | (гу) | гъ | (гъу) | д | дж | дз | е | з | и | й | к | (ку) | къ | (къу) | л | |
IPA | /a/ | /ə/ | /b/ | /v/ | /ɡ/ | /ɡʷ/ | /ʁ/ | /ʁʷ/ | /d/ | /d͡ʒ/ | /d͡z/ | /e/ | /z~ʒ/ | /i/ | /j/ | /k/ | /kʷ/ | /kʼ/ | /kʷʼ/ | /l/ |
字母 | М | Н | О | П | Пъ | Р | С | Т | Тъ | У | Ф | Х | (Ху) | Хъ | (Хъу) | Ц | Цъ | Ч | Чъ | Ы |
м | н | о | п | пъ | р | с | т | тъ | у | ф | х | (ху) | хъ | (хъу) | ц | цъ | ч | чъ | ы | |
IPA | /m/ | /n/ | /o/ | /p/ | /pʼ/ | /r/ | /s~ʃ/ | /t/ | /tʼ/ | /u,w/ | /f/ | /χ/ | /χʷ/ | /q/ | /qʷ/ | /t͡s/ | /t͡sʼ/ | /t͡ʃ/ | /t͡ʃʼ/ | /ɨ/ |
字母 | A | Æ | B | C | Ch | Č | Čh | D | Dz | Dž | E | F | G | Gu | H | Hu | I | J | K | Ku |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a | æ | b | c | ch | č | čh | d | dz | dž | e | f | g | gu | h | hu | i | j | k | ku | |
IPA | /a/ | /ə/ | /b/ | /ts/ | /tsʼ/ | /t͡ʃ/ | /t͡ʃʼ/ | /d/ | /d͡z/ | /d͡ʒ/ | /e/ | /f/ | /ɡ/ | /ɡʷ/ | /ʁ/ | /ʁʷ/ | /i/ | /j/ | /k/ | /kʷ/ |
字母 | Kh | Khu | L | M | N | O | P | Ph | Q | Qu | R | S | T | Th | U | V | X | Xu | Y | Z |
kh | khu | l | m | n | o | p | ph | q | qu | r | s | t | th | u | v | x | xu | y | z | |
IPA | /kʼ/ | /kʷʼ/ | /l/ | /m/ | /n/ | /o/ | /p/ | /pʼ/ | /q/ | /qʷ/ | /r/ | /s~ʃ/ | /t/ | /tʼ/ | /u,w/ | /v/ | /χ/ | /χʷ/ | /ɨ/ | /z~ʒ/ |
字母 | ა | ჷ | ბ | З | გ | (Гу) | ღ | (Гъу) | დ | ჯ | ძ | ე | ზ~ჟ | ი | ჲ | ქ | (Ку) | კ | (Къу) | ლ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a | ӕ | б | в | г | (гу) | гъ | (гъу) | д | дж | дз | е | з | и | й | к | (ку) | къ | (къу) | л | |
IPA | /a/ | /ə/ | /b/ | /v/ | /ɡ/ | /ɡʷ/ | /ʁ/ | /ʁʷ/ | /d/ | /d͡ʒ/ | /d͡z/ | /e/ | /z~ʒ/ | /i/ | /j/ | /k/ | /kʷ/ | /kʼ/ | /kʷʼ/ | /l/ |
字母 | მ | ნ | ო | ფ | პ | რ | ს~შ | თ | ტ | უ | ჶ | ხ | (Ху) | ყ | (Хъу) | ც | წ | ჩ | ჭ | Ы |
м | н | о | п | пъ | р | с | т | тъ | у | ф | х | (ху) | хъ | (хъу) | ц | цъ | ч | чъ | ы | |
IPA | /m/ | /n/ | /o/ | /p/ | /pʼ/ | /r/ | /s~ʃ/ | /t/ | /tʼ/ | /u,w/ | /f/ | /χ/ | /χʷ/ | /q/ | /qʷ/ | /t͡s/ | /t͡sʼ/ | /t͡ʃ/ | /t͡ʃʼ/ | /ɨ/ |
方言
伊龍方言 | 迪戈爾方言 | 中文 |
Салам! | Салам! | 嗨! |
Куыд у? | Куд æй? | 你好嗎? |
Хорз. | Хуарз. | 還好。 |
Чи дæ уарзы? | Ка дæ уарзуй? | 誰愛你呢? |
Дæ фыд кæм и? | Дæ фидæ кæми ’й? | 你父親在哪兒? |
Цы кæныс? | Ци кæнис? [chi kænis] | 你怎么呢? |
Ме ’мбалимæ рацу-бацу кæнын. | Ме ’нбали хæццæ рацо-бацо кæнун. [ц= 俄語:ц] | 和朋友去溜一溜。 |
Стыр Хуыцауы хорзæх нæ уæд! | Устур Хуцауи хуæрзæнхæ нæ уæд! | 咱們來感激偉大神祇的恩典! |
印歐語系
中文 | 火 | 月份 | 新的 | 母親 | 姐妹 | 夜晚 | 鼻子 | 三 | 紅 | 黃 | 綠 | 狼 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
'奧塞梯語' | арт art | мæй mæj | нæуæг næwæg | мад mad | хо xo | æхсæв æxsæv | фындз fyndz | æртæ ærtæ | сырх syrx | бур bur | цъæх ts'æx | бирæгъ biræh |
agni/atar | māsa | nava | matar | svasā | rātri | nāsa | traya | rudhira | peeta | vrkis | ||
agir | mang | nu | mak/daik | xoşk | şev | difn/lut | sê | sor | zer | kesk/şîn | gurg | |
اور or | مياشت mjāšt | نوى nəwai | مور mōr | خور xōr | شپه špa | پوزه pōza | درې drē | سور sur | ژړ žəṛ | شين šin | لېوه lewə | |
آتش ātaš | ماه māh | نو now | مادر mādar | خواهر xāhar | شب šab | بینی / پوزه poze / bini | سه se | سرخ sorx | بور/ زرد zard / bur | سبز sabz | گرگ gorg | |
āg | mahīna | nayā | mā | behn | rāt | nāk | tīn | lāl | pīlā | harā | bheyrryā | |
fire | month | new | mother | sister | night | nose | three | red | yellow | green | wolf | |
Feuer | Monat | neu | Mutter | Schwester | Nacht | Nase | drei | rot | gelb | grün | Wolf | |
ignis | mēnsis | novus | māter | soror | nox | nasus | trēs | ruber | flāvus, gilvus | viridis | lupus | |
feu | mois | nouveau | mère | sœur | nuit | nez | trois | rouge | jaune | vert | loup | |
fuoco | mese | nuovo | madre | sorella | notte | naso | tre | rosso | giallo | verde | lupo | |
fuego | mes | nuevo | madre | hermana | noche | nariz | tres | rojo | amarillo | verde | lobo | |
foc | mes | nou | mare | germana | nit | nas | tres | roig / vermell | groc | verd | llop | |
foc | luna | nou | mamă | soră | noapte | nas | trei | roşu | galben | verde | lup | |
φωτιά fotiá | μήνας minas | νέος neos | μητέρα mitera | αδελφή adhelfi | νύχτα nihta | μύτη miti | τρία tria | ερυθρός erithros | κίτρινος kitrinos | πράσσινος prassinos | λύκος likos | |
ugnis | mėnuo | naujas | motina | sesuo | naktis | nosis | trys | raudona | geltona | žalias | vilkas | |
огън ogən | месец mesets | нов nov | майка maika | сестра sestra | нощ nosht | нос nos | три tri | червен cherven | жълт zhəlt | зелен zelen | вълк vəlk | |
огонь ogón’ | месяц miesyats | новый novyi | мать mat' | сестра siestra | ночь noch' | нос nos | три tri | красный, рыжий krasnyi, ryzhyi | жёлтый zholtyi | зелёный zielionyi | волк volk |
日常用語
英語 | 奧塞梯語 |
---|---|
Æгас нæм цу цæут (Ægas næm cu cæut) | |
Hello (General greeting) | Арфæ (Arfæ) Салам (Salam) - inf Æгас цæут (Ægas cæut) |
Hello(on phone) | |
How are you? | Куыд дӕ стут? (Kuyd dæ stut?) Куыд цæрут? (Kuyd cærut?) |
Reply to 'How are you?' | Тынг дзӕбӕх. Сымах та? (Tyng dzæbæh. Synax ta?) Бузныг, хорз. Сымах та? (Buznyg, xorz. Synax ta?) |
Дæ ном куыд у? (Dæ nom kuyd?) | |
My name is ... | Мæ ном хуыйны ... (Mæ nom xuyjny ...) |
Where are you from? | |
I'm from ... | Æз дæн ... (Æz dæn ...) |
Pleased to meet you | Æхсызгон мын у уемæ базонгæ уын (Æxcyzgon myn u uemæ bazongæ uyn) Æхсызгон мын у демæ базонгæ уын (Æxcyzgon myn u demæ bazongæ uyn) |
Good morning (Morning greeting) | Дæ уæ райсом хорз (Dæ uæ rajsom xorz) |
Good afternoon (Afternoon greeting) | Дæ уæ бон хорз (Dæ uæ bon xorz) |
Good evening (Evening greeting) | Дæ уæ изæр хорз (Dæ uæ izær xorz) |
Хæрзæхсæвтæ кæ раут (Xærzæxsævtæ kæ raut) | |
Goodbye (Parting phrases) | Фенынмæ (Fenynmæ) |
Good luck! | Уæлахиз у! (Uælaxiz u!) Дзæбæх ут! (Dzæbæx ut!) |
Cheers! Good Health! (Toasts used when drinking) | Уæ дæ цæрæнбоны тыххæй! (Uæ dæ cærænbony tyxxæj!) |
Bon appetit / Have a nice meal | |
Bon voyage / Have a good journey | Фæндараст (Fændarast) Дæ фæндаг раст! (Dæ fændag rast!) |
О (o) | |
Нæ. (Næ) | |
I understand | Æз уæ æмбарын (Æz uæ æmbaryn) |
I don't understand | Æз уæ æмбарын нe 'мбарын (Æz uæ æmbaryn ne 'mbaryn) |
Please speak more slowly | Табуафси сындæгдæр дзур (Tabuafsi syndægdær dzur) Уæ хорзæхæй, сындæгдæр дзурут (Uæ xorzæxæj syndægdær dzurut) |
Please say that again | Иу хатт-ма йæ зæгъут, уæ хорзæхæй (Iu xatt-ma jæ zæhut, uæ xorzæxæj) |
Please write it down | Ныффыссут, уæ хорзæхæй (Nyffyssut, uæ xorzæxæj) |
Do you speak English? | Сымах уырыссагау англисагау? (Symax uyrysagau anglisagau?) |
Do you speakOssetian? | Сымах ирон ӕвзаг дзурут зонут? (Symax iron ævzar dzurut zonut?) Иронау дзурыс? (Ironau dzurys?) |
Yes, a little (reply to 'Do you speak ...?') | |
Speak to me inOssetian | |
How do you say ... inOssetian? | |
Бахатыр кæнут (Baxatyr kænut) | |
How much is this? | Цас у уый аргъ? (Cas u uyj arh?) |
Бахатыр кæнут (Baxatyr kænut) | |
Табуафси (Tabuafsi) | |
Бузныг (Buznyg) Арфæгонд у ут (Arfægond u ut) Стыр бузныг дын уын (Styr buznyg) | |
Reply to thank you | Ницы кæны (Nicy kæny) Ницы кæны, арфæйы аккаг нæу (Nicy kæny, arfæjy akkag næu) |
Where's the toilet? | |
This gentleman will pay for everything | |
This lady will pay for everything | |
Would you like to dance with me? | Бар мын раттут уемæ акафынæн? (Bar myn rattut uemæ akafynæn?) |
Do you come here often? | |
Æз дæ уарзын (Äz dä uarzyn) | |
Go away! | |
Leave me alone! | |
Fire! | |
Call the police! | |
Christmas and New Year greetings | Ног азы хорзæх дæ уæд (Nog azy xorzæx dæ uæd) -Happy New Year |
Easter greetings | |
Арфæ дын кæнын дæ райгуырæн бон (Arfæ dyn kænyn dæ rajguyræn bon) | |
One language is never enough | |
My hovercraft is full of eels Why this phrase? |